Shiva/is: Difference between revisions

From TSL Encyclopedia
(Created page with "Tilbeiðsla á Sháva á rætur í hefð bhakti jóga, leiðinni til að sameinast Guði í gegnum kærleika. Tilbiðjandinn velur sérstakan guð eða holdtekju Guðs sem hann gefur alla sína hollustu. Hann elskar þessa hlið á Guði meira en nokkuð eða nokkurn annan.")
No edit summary
 
(84 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 2: Line 2:
[[File:0000170 shiva-with-fountain-2124AX 600.jpeg|thumb|upright=1.3|Shíva sýndur sem Nataraja, drottinn dansins]]
[[File:0000170 shiva-with-fountain-2124AX 600.jpeg|thumb|upright=1.3|Shíva sýndur sem Nataraja, drottinn dansins]]


'''Shíva''' er einn vinsælasti guðinn á Indlandi. Ásamt [[Special:MyLanguage/Brahma|Brahma]] og [[Special:MyLanguage/Vishnu|Vishnú]] er hann hluti af hindúaþrenningunni, trimurti. Litið er á Brahma, Vishnú og Shíva sem þrjár birtingarmyndir hinnar einu æðstu veru. Þeir eru „hinir þrír í einum,“ sem samsvarar hinni vestrænu þrenningu föður, sonar og heilags anda. Brahma persónugerir sköpunaraþátt Guðs, Vishnú viðhaldarinn og verndarinn og Shíva sem eyðir eða leysir upp. Shíva felur í sér allar þessar hliðar fyrir hindúum sem velja hann sem guðdóm sinn.
'''Shíva''' er einn vinsælasti guðinn á Indlandi. Ásamt [[Special:MyLanguage/Brahma|Brahma]] og [[Special:MyLanguage/Vishnu|Vishnú]] er hann hluti af hindúaþrenningunni, trimurti. Litið er á Brahma, Vishnú og Shíva sem þrjár birtingarmyndir hinnar einu æðstu veru. Þeir eru „þrír í einum,“ sem samsvarar hinni vestrænu þrenningu föður, sonar og heilags anda. Brahma persónugerir sköpunaraþátt Guðs, Vishnú viðhaldarinn og verndarinn og Shíva sem eyðir eða leysir upp. Shíva felur í sér allar þessar hliðar fyrir hindúa sem velja hann sem guðdóm sinn.


Tilbiðjendur Shíva virða hann sem æðsta veruleikann, hinn algera guðdóm. Þeir líta á hann sem gúrú allra gúrúa, eyðanda veraldarhyggju, fáfræði, illsku og illvirkja, haturs og sjúkdóma. Hann veitir visku og langlífi og hann holdgerir afneitun efnislegra gæða og hluttekningar.
Tilbiðjendur Shíva virða hann sem æðsta veruleikann, hinn algera guðdóm. Þeir líta á hann sem gúrú allra gúrúa, eyðanda veraldarhyggju, fáfræði, illsku og illvirkja, haturs og sjúkdóma. Hann veitir visku og langlífi og hann er holdgervingur afneitunar efnislegra gæða og hluttekningarinnar.


<span id="Hindu_beliefs"></span>
<span id="Hindu_beliefs"></span>
Line 11: Line 11:
Nafnið ''Shíva'' er dregið af sanskrítarorði sem merkir "heillvænlegt", "vinsamlegt" eða "vingjarnlegt." Hinar mörgu hliðar og hlutverk Shíva eru táknuð í hinum ýmsu nöfnum sem honum eru gefin. Hinduarit sem heitir Shiva-Purana nefnir 1.008 nöfn fyrir Shiva. Eitt af nöfnum Shiva er Shambhu, sem þýðir „velviljaður“ eða „hamingjuvaldur“. Annað nafn er Shankara, sem þýðir "gleðigjafi" eða "veitandi alls góðs". Sem Mahadeva er hann „guðinn mikli“.
Nafnið ''Shíva'' er dregið af sanskrítarorði sem merkir "heillvænlegt", "vinsamlegt" eða "vingjarnlegt." Hinar mörgu hliðar og hlutverk Shíva eru táknuð í hinum ýmsu nöfnum sem honum eru gefin. Hinduarit sem heitir Shiva-Purana nefnir 1.008 nöfn fyrir Shiva. Eitt af nöfnum Shiva er Shambhu, sem þýðir „velviljaður“ eða „hamingjuvaldur“. Annað nafn er Shankara, sem þýðir "gleðigjafi" eða "veitandi alls góðs". Sem Mahadeva er hann „guðinn mikli“.


Pashupati er annað nafn, sem þýðir „nautgripaherra“. Sem nautadrottinn er Shíva hirðir eða sálnahirðir. Shíva er sýndur ríðandi á hvítu nauti sem heitir ("glaðlyndur"). Samkvæmt hindúahefð var hann einn af hollustumönnum Shíva sem tók á sig mynd nauts vegna þess að mannslíkaminn hafði ekki nóg burðarþol fyrir ofsatilbeiðslu hans á Shíva. Nandi nautinu er lýst í flestum Shíva musterum. Hann situr venjulega og snýr að myndinni af Shíva. Nandi táknar sál mannsins sem þráir Guð. Hann táknar líka sálina sem er í djúpri íhugun um Shíva sem æðsta veruleikanum. Shíva hjálpar þér að leysa æðsta veruleika þinn.
Pashupati er annað nafn, sem þýðir „nautgripaherra“. Sem drottinn nautanna er Shíva hirðir eða sálnahirðir. Shíva er sýndur ríðandi á hvítu nauti sem ber nafnið ("glaðlyndi"). Samkvæmt hindúahefð var hann einn af hollustumönnum Shíva sem tók á sig mynd nauts vegna þess að mannslíkaminn hafði ekki nóg burðarþol fyrir ofsakátri tilbeiðslu hans á Shíva. Nandi nautinu er sýnt í flestum Shíva musterum. Hann situr venjulega og snýr að myndinni af Shíva. Nandi táknar sál mannsins sem þráir Guð. Hann táknar líka sálina sem er í djúpri hugleiðslu á Shíva sem æðsta veruleikann. Shíva hjálpar þér að ljúka upp fyrir þér æðsta veruleika þínum.


<span id="Devotion_to_Shiva"></span>
<span id="Devotion_to_Shiva"></span>
== Tilbeiðsla á Shíva ==
== Tilbeiðsla á Shíva ==


Tilbeiðsla á Sháva á rætur í hefð [[Special:MyLanguage/bhakti yoga|bhakti jóga]], leiðinni til að sameinast Guði í gegnum kærleika. Tilbiðjandinn velur sérstakan guð eða holdtekju Guðs sem hann gefur alla sína hollustu. Hann elskar þessa hlið á Guði meira en nokkuð eða nokkurn annan.   
Tilbeiðsla á Sháva á sér rætur í hefð [[Special:MyLanguage/bhakti yoga|bhakti jóga]], leiðinni til að sameinast Guði í gegnum kærleika. Tilbiðjandinn velur sérstakan guð eða holdtekju Guðs sem hann gefur alla sína hollustu. Hann elskar þennan þátt Guðs meira en nokkuð annað eða nokkurn annan.   


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Að kyrja [[Special:MyLanguage/bhajan|bhajan]]söng með hátemmdri hjartnæmri röddu í háleitum lofgjörðum til Shíva er ein af leiðunum sem trúaðir færast nær Drottni sínum. Þeir biðja líka til hans, líkja eftir honum, hafa trú á náð hans og hluttekningu og bera lotningu fyrir ímynd hans. Í bhakti jóga táknar guðdómurinn [[Special:MyLanguage/Atman|Atman]] – hinn íbúandi Guð, hinn óforgengilegi, óhrörnandi kjarni mannsins. Þegar lærisveinninn dýrkar hið útvalda átrúnaðargoð sitt afhjúpar hann ekki aðeins sinn eigin dulda guðdóm heldur verður hann líka eitt með ástfóstri sínu. Markmið elskenda Shíva er að öðlast ''shivatva'', eðli Shíva.
Singing [[Special:MyLanguage/bhajan|bhajan]]s, with voice and heart upraised in sublime praise to Shiva, is one of the ways devotees move closer to their Lord. They also pray to him, emulate him, have faith in his grace and compassion, and venerate his image. In bhakti yoga, the deity represents the [[Special:MyLanguage/Atman|Atman]]—the indwelling God, the imperishable, undecaying core of man. As the disciple adores his chosen ideal, he not only unfolds his own latent divinity but he also becomes one with his beloved. The goal of the lovers of Shiva is to gain ''shivatva'', the nature of Shiva.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Þegar sálin ræktar æðstu ást sína til Shíva kemur hann sem gúrú sálinni til bjargar, vekur hana til innri veruleika síns og hreinsar hana af öllum lægri ástríðum. Með því að íhuga stöðugt nafn hans og ímynd, með því að afneita öllu sem ekki er Shíva — öllu sem leiðir hugann afvega og tímabundnum lystisemdum skynfæranna — verður sálin eingöngu sköpun hins guðlega vilja. Hún lifir og hrærist í kosmískum dansi Shiva uns hún og Shiva verða loksins eitt. „Enginn veit hvar Drottinn [Shíva] býr,“ segir Tirumular, dýrlingurinn og jóginn sem samdi meira en þrjú þúsund lofsöngva til Shíva. „Hann býr að eilífu hið innra með þeim sem leita hans. Þegar þú sérð Drottin verður hann og þú eitt."
As the soul cultivates supreme love for Shiva, he comes as the Guru to save the soul, to awaken her to her inner reality and to purge her of all lesser loves. By continually contemplating his name and image, by forsaking all that is not Shiva—the distractions of the mind and the temporary delights of the senses—the soul becomes solely a creature of the divine will. She is moved and animated by Shiva’s cosmic dance, until she and Shiva are at last one. “None know where the Lord [Shiva] resides,” says Tirumular, the saint and yogi who wrote more than three thousand hymns to Shiva. “To them who seek him he resides eternally within. When you see the Lord, he and you become one.
</div>


[[File:Hindukailash.JPG|thumb|upright=1|<span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Shiva, Parvati and their sons at Mount Kailas (18th century)</span>]]
[[File:Hindukailash.JPG|thumb|upright=1|Shíva, Parvati og synir þeirra á Kailasfjallinu (18th century)]]


<span id="Attributes_of_Shiva"></span>
<span id="Attributes_of_Shiva"></span>
== Eiginleikar Shíva ==
== Eiginleikar Shíva ==


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Eiginleikar Shíva gefa góða innsýn í andstæður. Hann stendur bæði fyrir íhuganir og athafnasemi. Hann er oft sýndur í djúpri jógahugleiðslu sem betlimunkur. Sem Maha Yogi, eða mikill jógi, er hann konungur jóganna, æðsta holdtekning anda meinlætalifnaðarins. Shíva persónugerir einnig hinn aflræna alheim. Í hindúaritinu Kurma-Purana segir Shíva: „Ég er upphafsmaðurinn, guðinn sem býr við æðstu sælu. Ég, jóginn, dansa að eilífu.<ref>Stella Kramrisch, ''The Presence of Shiva'' (Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1981), bls. 439.</ref>
Shiva is a study in contrasts. He symbolizes both contemplation and action. He is often shown deep in meditation as a mendicant yogi. As the Maha Yogi, or great yogi, he is the King of Yogis, the supreme embodiment of the spirit of asceticism. Shiva also personifies the dynamic universe. In the Hindu scripture Kurma-Purana, Shiva says: “I am the originator, the god abiding in supreme bliss. I, the yogi, dance eternally.<ref>Stella Kramrisch, ''The Presence of Shiva'' (Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1981), p. 439.</ref>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Samkvæmt trú hindúa flytur Shíva ýmsa dansa. Einn af dönsum hans heitir Tandava. Það er dans sköpunar og eyðingar. Þegar Shíva dansar verður alheimurinn til, hann helst við og að ákveðnu tímabili liðnu markar dans Shíva endalok heimsins. Vinsælasta táknmyndd Shíva er Nataraja, konungur dansaranna, eða Drottinn danssins. Dansstaður Nataraja er gullinn salur í miðju alheimsins. Þessi gullni salur táknar hjarta mannsins. Í einum hindúalofsöng þar sem dansi Shíva er fagnað segir svo frá að „þegar hann dansar birtist hann í flekklausu lótusblómi hjartans.<ref>Ibid., bls. 439–40.</ref>
According to Hindu belief, Shiva performs a variety of dances. One of his dances is called the Tandava. This is his dance of creation and destruction. Shiva dances the universe into being, sustains it and then dances it out of existence at the end of an age. The most celebrated representation of Shiva is that of Nataraja, the King of Dancers, or Lord of the Dance. The place of Nataraja’s dance is the golden hall at the center of the universe. This golden hall represents the heart of man. One Hindu hymn that celebrates Shiva’s dance says that “as he dances, he appears in the immaculate lotus of the heart.<ref>Ibid., pp. 439–40.</ref>
</div>


<span id="Mount_Kailas"></span>
<span id="Mount_Kailas"></span>
== Kailas-fjallið ==
== Kailasfjallið ==


{{main-is|Mount Kailas|Kailas-fjallið}}
{{main-is|Mount Kailas|Kailas-fjallið}}


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Kailasfjallið er hásæti Shíva og staðsetning paradísar hans. Þetta tignarlega fjall er hæsti tindur Kailas-fjallgarðsins í tíbesku Himalajafjöllunum. Hindúar tigna Kailas sem hið helgasta fjall í heimi og fara þangað í pílagrímsferðir.
Mount Kailas is Shiva’s throne and the location of his paradise. This majestic mountain is the highest point of the Kailas mountain range in the Tibetan Himalayas. Hindus revere Kailas as the most holy mountain in the world and make pilgrimages there.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Samband Shíva við unnendur sína er ákaflega persónulegt. Þó að hann búi í Kailas er uppáhaldsbústaður hans í hjarta unnenda sinna.
The relationship of Shiva with his devotees is an intensely personal one. Although he resides at Kailas, his favorite home is in the heart of his devotees.
</div>


<span id="The_Ganges_River"></span>
<span id="The_Ganges_River"></span>
== The Ganges áin ==
== Ganges-fljótið ==


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Þegar guðirnir ákváðu, samkvæmt hindúahefðinni, að heimila að Ganges-fljótið streymdi niðu af himni, féll vatnið af fullum þunga niður á höfuðið á honum til þess að jörðin myndi ekki splúndrast af þessum gríðarlega stríða straumi. Samfléttað hár Shiva beislaði æðandi fossinn. Hann skipti því í sjö heilagar ár og vötnin lækkuðu rólega niður til jarðar.
According to Hindu tradition, when the gods decided to allow the Ganges River to descend from heaven, Shiva received the full impact of the massive weight of the falling water on his head lest the earth be shattered by the gigantic torrent. Shiva’s matted hair tamed the rushing cascade. He divided it into seven holy rivers, and the waters descended gently to earth.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Fyrir hindúa táknar Ganges hressandi fljót andlegrar visku. Þegar guðirnir ákváðu, samkvæmt hindúahefðinni, að heimila Ganges-fljóinu að streyma niður af himni var Shíva í miðju hringiðu ljóssins, þyrlandi orkustraumnum í kringum sig. Þá var hann í raun að halda jafnvæginu á milli himins og jarðar í fljótinu sem streymdi niður, sem var ljósfljót sem varð að vatnsfljóti á jörðinni. Og því telja hindúar að vatn Ganges hafi töframátt, heilagt vatn sem hreinsar hvað sem er. [[Special:MyLanguage/ascended master|uppstignu meistararnir]] kenna að þessi sjö heilögu ár tákni einnig sjö geisla [[Special:MyLanguage/Holy Spirit|heilags anda]] sem greina sig frá hvíta ljósinu.  
To Hindus, the Ganges represents the refreshing river of spiritual wisdom. According to Hindu tradition, when the gods decided to allow that Ganges River to descend from heaven, Shiva in that point of the vortex of light, the whirling energy around him, was actually the balance between heaven and earth of the river that descended, which was a river of light and became the river of earth. And so the water of the Ganges is considered by Hindus to be a magical water, a holy water that purifies anything. The [[Special:MyLanguage/ascended master|ascended master]]s teach that these seven holy rivers also represent the seven rays of the [[Special:MyLanguage/Holy Spirit|Holy Spirit]] that come out of the white light.
</div>


[[File:Shiva.jpg|thumb|<span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Shiva</span>]]
[[File:Shiva.jpg|thumb|Shíva]]


<span id="His_teaching"></span>
<span id="His_teaching"></span>
== Kenningar hans ==
== Kenningar hans ==


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hlutverk Shíva er hliðstætt hlutverki heilags anda í vestrænni þrenningu. Shíva kennir að [[Special:MyLanguage/threefold flame|þrígreindi loginn]] í hjartanu sé persónugervingur Brahma, Vishnú og Shíva. Hann segir:  
Shiva’s role parallels that of the Holy Spirit in the Western Trinity. Shiva teaches that the [[Special:MyLanguage/threefold flame|threefold flame]] in your heart is the personification of Brahma, Vishnu and Shiva. He says:
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<blockquote>
<blockquote>
You can see those three plumes as ourselves personified. Then you may talk to us. We are not a three-headed god, but Three-in-One, for we also have a threefold flame....
Þið getið litið á þessa þrjá skúfa sem persónugervingu okkar sjálfra. Þá getið þið talað við okkur. Við erum ekki þríhöfðaður guð heldur þrír-í-einum því við höfum líka þrígreindan loga. ...
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Það fer vel á því að sjá okkur fyrir sér um stundarsakir sem persónur frekar en einfaldlega sem ópersónulegan brennandi loga. Hugleiðið okkur ekki sem styttur eða heiðna guði heldur sem sjálfan eldinn og eftirmynd guðdómsins sem hefur verið komið fyrir í hjarta ykkar.
It is well for a time to visualize us personally rather than simply as an impersonal flame that is burning. Meditate upon us not as statues or pagan gods but as the very fire and the replica of the Godhead that has been placed in your heart.
</blockquote>
</blockquote>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Shíva segir að hann sé ávallt til staðar til að svara bænum okkar.  
Shiva says that he is always near at hand to answer your prayers.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<blockquote>Þið þurfið ekki að ákalla mig með löngu og hástemmdu kalli eins og ég væri langt í burtu! Einfalt merki mun nægja því ég er flöskuandi rúbíngeislans. Ég er ávallt reiðubúinn! Hafið viðsnúning á lífi ykkar með mér og ég mun sýna ykkur kosmíska dansinn minn. Og ég mun dansa við ykkur og hringsnúast í eldsviðinu. , ég skal sýna ykkur hversu yfirvofandi sigur ykkar er.<ref>Lord Shiva, "The Power of Change," {{POWref-is|34|62|, 1. desember, 1991}}</ref></blockquote>  
<blockquote>You do not need to call me with a long and loud call as if I were far away! A simple signal will suffice, for I am the genie of the ruby ray. I am always ready! Turn your life around with me, and I will show you my cosmic dance. And I will dance with you and whirl in the sphere of fire. Yes, I shall show you how imminent is your victory.<ref>Lord Shiva, “The Power of Change,{{POWref|34|62|, December 1, 1991}}</ref></blockquote>
</div>  


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Drottinn Shíva hvetur okkur til að sigrast á neikvæðum venjum með tilraunum. Hann segir:  
Lord Shiva encourages us to try an experiment for overcoming negative habits. He says:
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Gefið ykkur tíma til að komast upp á hærra plan sem veitir meira svigrúm. Takið guðlega ákvörðun. Stefnið nú á að komast á mjög ákveðið vitundarstig sem þið vitið að þið verðið að ná. Hugsið um þessa mennsku vitund. Hugsið um vandamálið eða vanann sem hefur nagað ykkur og aftrað ykkur frá því að öðlast eilífa aflausn.
<blockquote>
Give yourself a cycle to rise to a plane of greater dominion. Make a God-determination. Think now of a very certain condition within your consciousness that you know absolutely must go. Think of that human consciousness. Think of that problem or habit that has gnawed at you and kept you from your eternal salvation.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
, ástvinir, ég bið ykkur um að vera vísindamenn á nýöld og reyna þessa einu tilraun næstu fjörutíu og átta klukkustundirnar: Í hvert sinn sem þið standið frammi fyrir þessum þrálátu rótgrónu áráttum — þessum minningum, þessum venjum, þessari vitund, þessum löngunum, hvað sem það er sem þið þráið að sjá kastað á logana — í hvert sinn sem þessi vandkvæði ganga fram af huga ykkar, löngunarlíkamanum eða stóru tánum ykkar, í hvert skipti sem þær skjóta upp kollinum í minningunni skuluð þið bregðast við með því að hrópa fullum rómi: " Shíva! Shíva! Shíva! Shíva!"<ref>Lord Shíva, "The Touch of Shiva: The Initiation of Love," 2. hluti, {{POWref-is|21|47|, 19. nóvember, 1978}}</ref>
Now, beloved ones, I ask you, be a scientist of the New Age and try this one experiment for the next forty-eight hours: Each time you face that momentum—that memory, that consciousness, that habit or that desire, whatever it is that you long to see put into the flame—each time it crosses the line of the mind, the desire body, or your big toe, each time it comes into the memory, speak into it with the full ferocity of your voice: “Shiva! Shiva! Shiva! Shiva!<ref>Lord Shiva, “The Touch of Shiva: The Initiation of Love,” Part 2, {{POWref|21|47|, November 19, 1978}}</ref>
</blockquote>
</blockquote>
</div>


<span id="Feminine_counterparts"></span>
<span id="Feminine_counterparts"></span>
== Hinir kvenlegu mótpartar hans ==
== Hinir kvenlegu samfellur hans ==


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Í hindúahefð á sérhver karllæg persónugerving Guðs sér kvenlega hliðstæðu, eða [[Special:MyLanguage/shakti|shaktí]]. Hinn karllægi sköpunarkraftur er virkjaður af þessu kvenlæga lögmáli. Þannig kristallast virkni Shíva í efnisforminu í gegnum kvenkyns samfellu hans. Hið hulda eðli hans er gert sýnilegt í gegnum hana. Shaktí hans birtist í þremur frummyndum sem [[Special:MyLanguage/Parvati|Parvatí]], [[Special:MyLanguage/Durga|Durga]] og [[Special:MyLanguage/Kali|Kalí]].
In Hindu tradition, every masculine personification of God has a feminine counterpart, or [[Special:MyLanguage/shakti|shakti]]. The masculine creative power is activated by this feminine principle. Thus, Shiva’s action is crystallized in the world of form through his female counterpart. His hidden nature is made visible through her. Shiva’s shakti appears in three primary forms—as [[Special:MyLanguage/Parvati|Parvati]], [[Special:MyLanguage/Durga|Durga]] and [[Special:MyLanguage/Kali|Kali]].
</div>


<span id="See_also"></span>
<span id="See_also"></span>
== Sjá einnig ==
== Sjá einnig ==


[[Special:MyLanguage/Parvati|Parvati]]
[[Special:MyLanguage/Parvati|Parvatí]]


[[Special:MyLanguage/Durga|Durga]]
[[Special:MyLanguage/Durga|Durga]]
Line 125: Line 90:
{{MTR}}, sjá “Shíva, Parvatí, Dúrga og Kalí”.
{{MTR}}, sjá “Shíva, Parvatí, Dúrga og Kalí”.


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Shíva! Heilagir söngvar frá hjarta Indlands'', hljóðdiskur.
''Shiva! Sacred chants from the heart of India'', audio album, liner notes.
</div>


[[Category:Himneskar verur]]
[[Category:Himneskar verur]]


<references />
<references />

Latest revision as of 11:59, 5 September 2024

Other languages:
Shíva sýndur sem Nataraja, drottinn dansins

Shíva er einn vinsælasti guðinn á Indlandi. Ásamt Brahma og Vishnú er hann hluti af hindúaþrenningunni, trimurti. Litið er á Brahma, Vishnú og Shíva sem þrjár birtingarmyndir hinnar einu æðstu veru. Þeir eru „þrír í einum,“ sem samsvarar hinni vestrænu þrenningu föður, sonar og heilags anda. Brahma persónugerir sköpunaraþátt Guðs, Vishnú viðhaldarinn og verndarinn og Shíva sem eyðir eða leysir upp. Shíva felur í sér allar þessar hliðar fyrir hindúa sem velja hann sem guðdóm sinn.

Tilbiðjendur Shíva virða hann sem æðsta veruleikann, hinn algera guðdóm. Þeir líta á hann sem gúrú allra gúrúa, eyðanda veraldarhyggju, fáfræði, illsku og illvirkja, haturs og sjúkdóma. Hann veitir visku og langlífi og hann er holdgervingur afneitunar efnislegra gæða og hluttekningarinnar.

Trúarskoðanir hindúa

Nafnið Shíva er dregið af sanskrítarorði sem merkir "heillvænlegt", "vinsamlegt" eða "vingjarnlegt." Hinar mörgu hliðar og hlutverk Shíva eru táknuð í hinum ýmsu nöfnum sem honum eru gefin. Hinduarit sem heitir Shiva-Purana nefnir 1.008 nöfn fyrir Shiva. Eitt af nöfnum Shiva er Shambhu, sem þýðir „velviljaður“ eða „hamingjuvaldur“. Annað nafn er Shankara, sem þýðir "gleðigjafi" eða "veitandi alls góðs". Sem Mahadeva er hann „guðinn mikli“.

Pashupati er annað nafn, sem þýðir „nautgripaherra“. Sem drottinn nautanna er Shíva hirðir eða sálnahirðir. Shíva er sýndur ríðandi á hvítu nauti sem ber nafnið ("glaðlyndi"). Samkvæmt hindúahefð var hann einn af hollustumönnum Shíva sem tók á sig mynd nauts vegna þess að mannslíkaminn hafði ekki nóg burðarþol fyrir ofsakátri tilbeiðslu hans á Shíva. Nandi nautinu er sýnt í flestum Shíva musterum. Hann situr venjulega og snýr að myndinni af Shíva. Nandi táknar sál mannsins sem þráir Guð. Hann táknar líka sálina sem er í djúpri hugleiðslu á Shíva sem æðsta veruleikann. Shíva hjálpar þér að ljúka upp fyrir þér æðsta veruleika þínum.

Tilbeiðsla á Shíva

Tilbeiðsla á Sháva á sér rætur í hefð bhakti jóga, leiðinni til að sameinast Guði í gegnum kærleika. Tilbiðjandinn velur sérstakan guð eða holdtekju Guðs sem hann gefur alla sína hollustu. Hann elskar þennan þátt Guðs meira en nokkuð annað eða nokkurn annan.

Að kyrja bhajansöng með hátemmdri hjartnæmri röddu í háleitum lofgjörðum til Shíva er ein af leiðunum sem trúaðir færast nær Drottni sínum. Þeir biðja líka til hans, líkja eftir honum, hafa trú á náð hans og hluttekningu og bera lotningu fyrir ímynd hans. Í bhakti jóga táknar guðdómurinn Atman – hinn íbúandi Guð, hinn óforgengilegi, óhrörnandi kjarni mannsins. Þegar lærisveinninn dýrkar hið útvalda átrúnaðargoð sitt afhjúpar hann ekki aðeins sinn eigin dulda guðdóm heldur verður hann líka eitt með ástfóstri sínu. Markmið elskenda Shíva er að öðlast shivatva, eðli Shíva.

Þegar sálin ræktar æðstu ást sína til Shíva kemur hann sem gúrú sálinni til bjargar, vekur hana til innri veruleika síns og hreinsar hana af öllum lægri ástríðum. Með því að íhuga stöðugt nafn hans og ímynd, með því að afneita öllu sem ekki er Shíva — öllu sem leiðir hugann afvega og tímabundnum lystisemdum skynfæranna — verður sálin eingöngu sköpun hins guðlega vilja. Hún lifir og hrærist í kosmískum dansi Shiva uns hún og Shiva verða loksins eitt. „Enginn veit hvar Drottinn [Shíva] býr,“ segir Tirumular, dýrlingurinn og jóginn sem samdi meira en þrjú þúsund lofsöngva til Shíva. „Hann býr að eilífu hið innra með þeim sem leita hans. Þegar þú sérð Drottin verður hann og þú eitt."

Shíva, Parvati og synir þeirra á Kailasfjallinu (18th century)

Eiginleikar Shíva

Eiginleikar Shíva gefa góða innsýn í andstæður. Hann stendur bæði fyrir íhuganir og athafnasemi. Hann er oft sýndur í djúpri jógahugleiðslu sem betlimunkur. Sem Maha Yogi, eða mikill jógi, er hann konungur jóganna, æðsta holdtekning anda meinlætalifnaðarins. Shíva persónugerir einnig hinn aflræna alheim. Í hindúaritinu Kurma-Purana segir Shíva: „Ég er upphafsmaðurinn, guðinn sem býr við æðstu sælu. Ég, jóginn, dansa að eilífu.“[1]

Samkvæmt trú hindúa flytur Shíva ýmsa dansa. Einn af dönsum hans heitir Tandava. Það er dans sköpunar og eyðingar. Þegar Shíva dansar verður alheimurinn til, hann helst við og að ákveðnu tímabili liðnu markar dans Shíva endalok heimsins. Vinsælasta táknmyndd Shíva er Nataraja, konungur dansaranna, eða Drottinn danssins. Dansstaður Nataraja er gullinn salur í miðju alheimsins. Þessi gullni salur táknar hjarta mannsins. Í einum hindúalofsöng þar sem dansi Shíva er fagnað segir svo frá að „þegar hann dansar birtist hann í flekklausu lótusblómi hjartans.“[2]

Kailasfjallið

Aðalgrein: Kailas-fjallið

Kailasfjallið er hásæti Shíva og staðsetning paradísar hans. Þetta tignarlega fjall er hæsti tindur Kailas-fjallgarðsins í tíbesku Himalajafjöllunum. Hindúar tigna Kailas sem hið helgasta fjall í heimi og fara þangað í pílagrímsferðir.

Samband Shíva við unnendur sína er ákaflega persónulegt. Þó að hann búi í Kailas er uppáhaldsbústaður hans í hjarta unnenda sinna.

Ganges-fljótið

Þegar guðirnir ákváðu, samkvæmt hindúahefðinni, að heimila að Ganges-fljótið streymdi niðu af himni, féll vatnið af fullum þunga niður á höfuðið á honum til þess að jörðin myndi ekki splúndrast af þessum gríðarlega stríða straumi. Samfléttað hár Shiva beislaði æðandi fossinn. Hann skipti því í sjö heilagar ár og vötnin lækkuðu rólega niður til jarðar.

Fyrir hindúa táknar Ganges hressandi fljót andlegrar visku. Þegar guðirnir ákváðu, samkvæmt hindúahefðinni, að heimila Ganges-fljóinu að streyma niður af himni var Shíva í miðju hringiðu ljóssins, þyrlandi orkustraumnum í kringum sig. Þá var hann í raun að halda jafnvæginu á milli himins og jarðar í fljótinu sem streymdi niður, sem var ljósfljót sem varð að vatnsfljóti á jörðinni. Og því telja hindúar að vatn Ganges hafi töframátt, heilagt vatn sem hreinsar hvað sem er. uppstignu meistararnir kenna að þessi sjö heilögu ár tákni einnig sjö geisla heilags anda sem greina sig frá hvíta ljósinu.

Shíva

Kenningar hans

Hlutverk Shíva er hliðstætt hlutverki heilags anda í vestrænni þrenningu. Shíva kennir að þrígreindi loginn í hjartanu sé persónugervingur Brahma, Vishnú og Shíva. Hann segir:

Þið getið litið á þessa þrjá skúfa sem persónugervingu okkar sjálfra. Þá getið þið talað við okkur. Við erum ekki þríhöfðaður guð heldur þrír-í-einum því við höfum líka þrígreindan loga. ...

Það fer vel á því að sjá okkur fyrir sér um stundarsakir sem persónur frekar en einfaldlega sem ópersónulegan brennandi loga. Hugleiðið okkur ekki sem styttur eða heiðna guði heldur sem sjálfan eldinn og eftirmynd guðdómsins sem hefur verið komið fyrir í hjarta ykkar.

Shíva segir að hann sé ávallt til staðar til að svara bænum okkar.

Þið þurfið ekki að ákalla mig með löngu og hástemmdu kalli eins og ég væri langt í burtu! Einfalt merki mun nægja því ég er flöskuandi rúbíngeislans. Ég er ávallt reiðubúinn! Hafið viðsnúning á lífi ykkar með mér og ég mun sýna ykkur kosmíska dansinn minn. Og ég mun dansa við ykkur og hringsnúast í eldsviðinu. Já, ég skal sýna ykkur hversu yfirvofandi sigur ykkar er.[3]

Drottinn Shíva hvetur okkur til að sigrast á neikvæðum venjum með tilraunum. Hann segir:

Gefið ykkur tíma til að komast upp á hærra plan sem veitir meira svigrúm. Takið guðlega ákvörðun. Stefnið nú á að komast á mjög ákveðið vitundarstig sem þið vitið að þið verðið að ná. Hugsið um þessa mennsku vitund. Hugsið um vandamálið eða vanann sem hefur nagað ykkur og aftrað ykkur frá því að öðlast eilífa aflausn.

Nú, ástvinir, ég bið ykkur um að vera vísindamenn á nýöld og reyna þessa einu tilraun næstu fjörutíu og átta klukkustundirnar: Í hvert sinn sem þið standið frammi fyrir þessum þrálátu rótgrónu áráttum — þessum minningum, þessum venjum, þessari vitund, þessum löngunum, hvað sem það er sem þið þráið að sjá kastað á logana — í hvert sinn sem þessi vandkvæði ganga fram af huga ykkar, löngunarlíkamanum eða stóru tánum ykkar, í hvert skipti sem þær skjóta upp kollinum í minningunni skuluð þið bregðast við með því að hrópa fullum rómi: " Shíva! Shíva! Shíva! Shíva!"[4]

Hinir kvenlegu samfellur hans

Í hindúahefð á sérhver karllæg persónugerving Guðs sér kvenlega hliðstæðu, eða shaktí. Hinn karllægi sköpunarkraftur er virkjaður af þessu kvenlæga lögmáli. Þannig kristallast virkni Shíva í efnisforminu í gegnum kvenkyns samfellu hans. Hið hulda eðli hans er gert sýnilegt í gegnum hana. Shaktí hans birtist í þremur frummyndum sem Parvatí, Durga og Kalí.

Sjá einnig

Parvatí

Durga

Kalí

Heimildir

Mark L. Prophet and Elizabeth Clare Prophet, The Masters and Their Retreats, sjá “Shíva, Parvatí, Dúrga og Kalí”.

Shíva! Heilagir söngvar frá hjarta Indlands, hljóðdiskur.

  1. Stella Kramrisch, The Presence of Shiva (Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1981), bls. 439.
  2. Ibid., bls. 439–40.
  3. Lord Shiva, "The Power of Change," Pearls of Wisdom, 34. bindi, nr. 62, 1. desember, 1991.
  4. Lord Shíva, "The Touch of Shiva: The Initiation of Love," 2. hluti, Pearls of Wisdom, 21. bindi, nr. 47, 19. nóvember, 1978.